Welkom in Haarlem, de vijfde monumentenstad van Nederland. Tijdens het tweede weekend van september openen jaarlijks tientallen monumenten (gratis) de deuren. Een unieke kans om op plekken te komen waar je normaal niet zo snel komt. De Lichtfabriek, het Broodkantoor van Pastoor Blommert, het Gerechtsgebouw en Paviljoen Welgelegen: het is een greep uit de monumentale panden die op zaterdag 9 september te bezichtigen zijn. Bekijk het programma hieronder door op de diverse deelnemende locaties te klikken of download het programmaboekje.
Het Frans Loenenhofje is in 1607 gesticht door de rijke koopman Frans Loenen als huisvesting voor oudere vrouwen.
In het Verwey Museum, waar je nu alles ontdekt over de geschiedenis van Haarlem, bevond zich eerst het voormalig Sint Elisabeth Gasthuis (of Groote Gasthuis) gehuisvest.
Het hofje De Bakenesserkamer is het oudste nog bestaande hofje in Nederland en werd in 1395 door de weduwe van Dirck van Bakenes gesticht.
Het gebouw waar nu Hart in huist, is gebouwd als nieuw onderkomen voor Doopgezinde wezen.
De Lutherse Kerk werd in 1615 gebouwd op de plek van het voormalige Witteherenklooster dat bij de Reformatie verloren was gegaan. Oorspronkelijk was het een schuilkerk.
Het gebouw van de Sociëteit Vereeniging is in 1923 gebouwd onder architectuur van Jacob van der Ban, die ook het gebouw van de Droste-branderij ontwierp.
Dit oorspronkelijk als woonhuis gebouwde pand wordt ook wel ‘Het huis met de stoep’ genoemd.
Het kerkgebouw van de Vereenigde Doopsgezinde Gemeente Haarlem stamt uit 1683. Al is het in plaats van een kerkgebouw misschien beter om te spreken over een kerkcomplex.
Wat nu het Frans Hals Museum is, deed eerst dienst als oudemannenhuis en daarna (vanaf 1809) als weeshuis.
Het pand aan de Jacobijnestraat is nu in gebruik als kerkgebouw, maar oorspronkelijk gebouwd als schoolgebouw.
De Houtvaart is een gemeentelijk openluchtzwembad dat gebouwd is in 1927 naar ontwerp van L.C. Dumont.
In 1903 is naar ontwerp van de architect S. Roog het Badhuis gebouwd.
Huis ter Kleef is een voormalig kasteel uit de 13e eeuw. Het lag op een belangrijke route vanuit de stad naar het dorp Schoten.
De Nieuwe Kerk is in 1649 ontworpen door Jacob van Campen naar het model van de tempel van Jeruzalem (zoals men zich die in de 17e eeuw voorstelde).
In 1794 gaf Cornelia Catharina Hodshon de Amsterdamse stadsbouwmeester Abraham van der Hart de opdracht om voor haar een woonhuis aan het Spaarne te bouwen.
Molen De Eenhoorn is een houtzaagmolen, ook wel een paltrokmolen genoemd.
Om de Kleine Polder onder Haarlemmerliede en Spaarnwoude te bemalen, werd in 1879 De Hommel (of Kleine Molen) gebouwd.
Vanaf 1902 werd Haarlem van licht en warmte voorzien vanuit de Lichtfabriek aan het Spaarne.
Het Hofje van Staats is een van de grootste hofjes in Haarlem. Het is gesticht uit de nalatenschap van de Haarlemse garenreder en -handelaar Ysbrand Staats.
Aan de Ringvaart van de Haarlemmermeer, vlak bij de brug naar Vijfhuizen, staat de Vijfhuizer Molen.
Waar nu het stadhuis van Haarlem staat, stond eerst het jachtslot van de Graven van Holland, gebouwd in 1250.
Het Hofje van Loo is in 1489 gesticht door stadsbestuurder Symon Pieterszoon van Loo en zijn vrouw Godelt Willemsdochter.
Het kerkgebouw van de Evangelische Broedergemeente (Hernhutters) aan de statige Parklaan dateert uit 1877.
De Molen van de Schoterveenpolder is omstreeks 1635 gebouwd.
De Remonstrantse Kerk dateert uit 1887 en is gebouwd naar ontwerp van A. van der Steur jr.
Molen De Adriaan is een achtkantige stellingsmolen uit 1779 en gebouwd door Adriaan de Boois.
De Vleeshal, ontworpen door Lieven de Key in de 17e eeuw, herken je meteen aan de trapgevel met de opvallende ornamenten van schapen- en ossenkoppen.
Molen De Veer, een achtkante molen van het type grondzeiler, is in 2001 gebouwd en eigendom van Recreatieschap Spaarnwoude.
In 1935 kreeg architect H.T. Zwiers de opdracht om voor de parochie van St. Anna een kerkgebouw te ontwerpen met onder andere een pastorie, kosterij en aanpalende woningen.
Op de hoek van de Bakenessergracht en de Zakstraat staan een reeks monumentale lijstgevels uit de 17e, 18e en 19e eeuw.
Het logegebouw van de Haarlemse Vrijmetselarij dateert uit 1875. Het is ontworpen door stadsarchitect en vrijmetselaar J.E. van den Arend die ook het nabijgelegen Ripperdapark ontwierp.
De Grote of St.-Bavokerk, een laatgotische kruiskerk, werd gebouwd tussen 1370 en 1540 op de plaats van een in de 14e eeuw afgebrande kleinere kerk.
Onder de Gravenzaal van het stadhuis (1370) bevinden zich vijf kelderruimtes. Ze dienden voor de opslag van eigendommen van de stad, zoals bouwmaterialen, wapens en bier.
Achter de panden aan de Lange Veerstraat ligt een uniek inpandig huisje dat de geschiedenis in is gegaan als ‘het broodkantoor van pastoor Blommert’.
De Amerikaans-Amsterdamse bankier Henry Hope liet tussen 1785-1792 Paviljoen Welgelegen bouwen.
Het Hofje van Noblet is gesticht in 1760 door Leonard Noblet. De twintig woningen van het hofje zijn gebouwd in de tuin van het woonhuis ‘Haerlem en Spaargesigt’, dat eigendom was van de familie Noblet.
Op ’t Sant, nu de Grote Markt, werd omstreeks 1250 een jachtslot gebouwd.
Het Museum van de Geest | Haarlem is gevestigd in het voormalige Pest-, Dol-, en Leprooshuis van de stad Haarlem.
Begraafplaats St. Barbara is in 1892 aangelegd als rooms-katholieke begraafplaats, symmetrisch opgezet met rechte vakken en paden.
Het huidige VVV-kantoor bevindt zich in de Grote Vierschaar uit 1468. In dit deel van het stadhuis werd sinds de bouw tot in de 19e eeuw het vonnis uitgesproken over veroordeelden.
Niet te missen aan het Spaarne is De Waag, rond 1598 gebouwd onder leiding van stadarchitect Lieven de Key.
Het Teylers Museum is het eerste en oudste museum van Nederland. Nergens anders in de wereld vind je zo’n authentiek 18e eeuws museum als hier.
Door het woord JUSTITIA op de dakrand boven het bordes bestaat er geen twijfel over de functie van het gebouw.
Het Luthers Hofje is rond 1615 gesticht door de Lutherse Kerk als huisvesting voor oudere vrouwen.
Aan de Grote Markt vind je HAL, een van de twee locaties van het Frans Hals Museum.
De Hoofdwacht, oorspronkelijk één van de oudste gebouwen van de stad, was tot 1350 het stadhuis van Haarlem.
De hoofdwerkplaats voor de afdeling Seinwezen van de Hollandse IJzeren Spoorweg Maatschappij (HIJSM) werd gebouwd in 1914- 1915.
De oorsprong van de cacao- en chocoladefabriek van Droste is gelegen in de Grote Houtstraat.
Het Remonstrants Hofje is in 1773 gesticht door de vermogende koopvrouw Isabella van Leeuwarden.
De Waalse Kerk, beter bekend als de Begijnenkerk, dateert uit ongeveer 1270. Het is het oudste en nog (deels) bestaande kerkgebouw in Haarlem.
De St. Josephkerk is ontworpen door Herman Dansdorp en in 1843 in gebruik genomen als opvolger van een schuilkerk.
De Koepelgevangenis, door Haarlemmers ook wel de Koepel genoemd, is een voormalige stadsgevangenis.
Het boezemgemaal Spaarndam is één van de vier grote gemalen van Rijnland die het water vanuit de boezem afmaalt op het buitenwater.
Aan de Jansstraat lagen ooit drie kloosters, waaronder het klooster van de Johannieters (ook wel Jansheren of Maltezer Ridders genoemd).
Met vier huisjes is het Bruiningshofje één van de kleinste hofjes in Haarlem. Het is gesticht in 1610 door de doopsgezinde Jan Bruininck Gerritsz.
Hofje In den Groenen Tuin is gesticht in 1616 door Catharina Jansdochter, weduwe van Jacob Claeszoon van Schoorl, met als doel arme oude vrouwen onderdak te geven.
Het Zuiderhofje is in 1640 gesticht door het echtpaar Jacques van Damme en Elisabeth Blinckvliet.
ABC Architectuurcentrum is samen met Verwey Museum Haarlem gevestigd in een deel van het voormalige Sint Elisabeth Gasthuis (of Groote Gasthuis) uit 1581.
Het Frans Loenenhofje is in 1607 gesticht door de rijke koopman Frans Loenen als huisvesting voor oudere vrouwen.
In het Verwey Museum, waar je nu alles ontdekt over de geschiedenis van Haarlem, bevond zich eerst het voormalig Sint Elisabeth Gasthuis (of Groote Gasthuis) gehuisvest.
Het hofje De Bakenesserkamer is het oudste nog bestaande hofje in Nederland en werd in 1395 door de weduwe van Dirck van Bakenes gesticht.
Het gebouw waar nu Hart in huist, is gebouwd als nieuw onderkomen voor Doopgezinde wezen.
De Lutherse Kerk werd in 1615 gebouwd op de plek van het voormalige Witteherenklooster dat bij de Reformatie verloren was gegaan. Oorspronkelijk was het een schuilkerk.
Het gebouw van de Sociëteit Vereeniging is in 1923 gebouwd onder architectuur van Jacob van der Ban, die ook het gebouw van de Droste-branderij ontwierp.
Dit oorspronkelijk als woonhuis gebouwde pand wordt ook wel ‘Het huis met de stoep’ genoemd.
Het kerkgebouw van de Vereenigde Doopsgezinde Gemeente Haarlem stamt uit 1683. Al is het in plaats van een kerkgebouw misschien beter om te spreken over een kerkcomplex.
Wat nu het Frans Hals Museum is, deed eerst dienst als oudemannenhuis en daarna (vanaf 1809) als weeshuis.
Het pand aan de Jacobijnestraat is nu in gebruik als kerkgebouw, maar oorspronkelijk gebouwd als schoolgebouw.
De Houtvaart is een gemeentelijk openluchtzwembad dat gebouwd is in 1927 naar ontwerp van L.C. Dumont.
In 1903 is naar ontwerp van de architect S. Roog het Badhuis gebouwd.
Huis ter Kleef is een voormalig kasteel uit de 13e eeuw. Het lag op een belangrijke route vanuit de stad naar het dorp Schoten.
De Nieuwe Kerk is in 1649 ontworpen door Jacob van Campen naar het model van de tempel van Jeruzalem (zoals men zich die in de 17e eeuw voorstelde).
In 1794 gaf Cornelia Catharina Hodshon de Amsterdamse stadsbouwmeester Abraham van der Hart de opdracht om voor haar een woonhuis aan het Spaarne te bouwen.
Molen De Eenhoorn is een houtzaagmolen, ook wel een paltrokmolen genoemd.
Om de Kleine Polder onder Haarlemmerliede en Spaarnwoude te bemalen, werd in 1879 De Hommel (of Kleine Molen) gebouwd.
Vanaf 1902 werd Haarlem van licht en warmte voorzien vanuit de Lichtfabriek aan het Spaarne.
Het Hofje van Staats is een van de grootste hofjes in Haarlem. Het is gesticht uit de nalatenschap van de Haarlemse garenreder en -handelaar Ysbrand Staats.
Aan de Ringvaart van de Haarlemmermeer, vlak bij de brug naar Vijfhuizen, staat de Vijfhuizer Molen.
Waar nu het stadhuis van Haarlem staat, stond eerst het jachtslot van de Graven van Holland, gebouwd in 1250.
Het Hofje van Loo is in 1489 gesticht door stadsbestuurder Symon Pieterszoon van Loo en zijn vrouw Godelt Willemsdochter.
Het kerkgebouw van de Evangelische Broedergemeente (Hernhutters) aan de statige Parklaan dateert uit 1877.
De Molen van de Schoterveenpolder is omstreeks 1635 gebouwd.
De Remonstrantse Kerk dateert uit 1887 en is gebouwd naar ontwerp van A. van der Steur jr.
Molen De Adriaan is een achtkantige stellingsmolen uit 1779 en gebouwd door Adriaan de Boois.
De Vleeshal, ontworpen door Lieven de Key in de 17e eeuw, herken je meteen aan de trapgevel met de opvallende ornamenten van schapen- en ossenkoppen.
Molen De Veer, een achtkante molen van het type grondzeiler, is in 2001 gebouwd en eigendom van Recreatieschap Spaarnwoude.
In 1935 kreeg architect H.T. Zwiers de opdracht om voor de parochie van St. Anna een kerkgebouw te ontwerpen met onder andere een pastorie, kosterij en aanpalende woningen.
Op de hoek van de Bakenessergracht en de Zakstraat staan een reeks monumentale lijstgevels uit de 17e, 18e en 19e eeuw.
Het logegebouw van de Haarlemse Vrijmetselarij dateert uit 1875. Het is ontworpen door stadsarchitect en vrijmetselaar J.E. van den Arend die ook het nabijgelegen Ripperdapark ontwierp.
De Grote of St.-Bavokerk, een laatgotische kruiskerk, werd gebouwd tussen 1370 en 1540 op de plaats van een in de 14e eeuw afgebrande kleinere kerk.
Onder de Gravenzaal van het stadhuis (1370) bevinden zich vijf kelderruimtes. Ze dienden voor de opslag van eigendommen van de stad, zoals bouwmaterialen, wapens en bier.
Achter de panden aan de Lange Veerstraat ligt een uniek inpandig huisje dat de geschiedenis in is gegaan als ‘het broodkantoor van pastoor Blommert’.
De Amerikaans-Amsterdamse bankier Henry Hope liet tussen 1785-1792 Paviljoen Welgelegen bouwen.
Het Hofje van Noblet is gesticht in 1760 door Leonard Noblet. De twintig woningen van het hofje zijn gebouwd in de tuin van het woonhuis ‘Haerlem en Spaargesigt’, dat eigendom was van de familie Noblet.
Op ’t Sant, nu de Grote Markt, werd omstreeks 1250 een jachtslot gebouwd.
Het Museum van de Geest | Haarlem is gevestigd in het voormalige Pest-, Dol-, en Leprooshuis van de stad Haarlem.
Begraafplaats St. Barbara is in 1892 aangelegd als rooms-katholieke begraafplaats, symmetrisch opgezet met rechte vakken en paden.
Het huidige VVV-kantoor bevindt zich in de Grote Vierschaar uit 1468. In dit deel van het stadhuis werd sinds de bouw tot in de 19e eeuw het vonnis uitgesproken over veroordeelden.
Niet te missen aan het Spaarne is De Waag, rond 1598 gebouwd onder leiding van stadarchitect Lieven de Key.
Het Teylers Museum is het eerste en oudste museum van Nederland. Nergens anders in de wereld vind je zo’n authentiek 18e eeuws museum als hier.
Door het woord JUSTITIA op de dakrand boven het bordes bestaat er geen twijfel over de functie van het gebouw.
Het Luthers Hofje is rond 1615 gesticht door de Lutherse Kerk als huisvesting voor oudere vrouwen.
Aan de Grote Markt vind je HAL, een van de twee locaties van het Frans Hals Museum.
De Hoofdwacht, oorspronkelijk één van de oudste gebouwen van de stad, was tot 1350 het stadhuis van Haarlem.
De hoofdwerkplaats voor de afdeling Seinwezen van de Hollandse IJzeren Spoorweg Maatschappij (HIJSM) werd gebouwd in 1914- 1915.
De oorsprong van de cacao- en chocoladefabriek van Droste is gelegen in de Grote Houtstraat.
Het Remonstrants Hofje is in 1773 gesticht door de vermogende koopvrouw Isabella van Leeuwarden.
De Waalse Kerk, beter bekend als de Begijnenkerk, dateert uit ongeveer 1270. Het is het oudste en nog (deels) bestaande kerkgebouw in Haarlem.
De St. Josephkerk is ontworpen door Herman Dansdorp en in 1843 in gebruik genomen als opvolger van een schuilkerk.
De Koepelgevangenis, door Haarlemmers ook wel de Koepel genoemd, is een voormalige stadsgevangenis.
Het boezemgemaal Spaarndam is één van de vier grote gemalen van Rijnland die het water vanuit de boezem afmaalt op het buitenwater.
Aan de Jansstraat lagen ooit drie kloosters, waaronder het klooster van de Johannieters (ook wel Jansheren of Maltezer Ridders genoemd).
Met vier huisjes is het Bruiningshofje één van de kleinste hofjes in Haarlem. Het is gesticht in 1610 door de doopsgezinde Jan Bruininck Gerritsz.
Hofje In den Groenen Tuin is gesticht in 1616 door Catharina Jansdochter, weduwe van Jacob Claeszoon van Schoorl, met als doel arme oude vrouwen onderdak te geven.
Het Zuiderhofje is in 1640 gesticht door het echtpaar Jacques van Damme en Elisabeth Blinckvliet.
ABC Architectuurcentrum is samen met Verwey Museum Haarlem gevestigd in een deel van het voormalige Sint Elisabeth Gasthuis (of Groote Gasthuis) uit 1581.
Bezoek tijdens de Open Monumentendagen de mooiste monumenten in Haarlem. Bekijk het programma via deze pagina, de interactieve kaart of download het programmaboekje. Een gedrukte versie is verkrijgbaar bij VVV Haarlem en de deelnemende monumenten.
VVV Haarlem (Grote Markt 2) is dit weekend hét informatiepunt. De medewerkers beantwoorden je vragen over het programma graag. Ook kun je hier gratis kaartjes verkrijgen voor de poppenkastvoorstelling ‘De schat van Dirck van Bakenes‘.
Ook op zondag 10 september openen diverse monumenten hun deuren en worden extra activiteiten georganiseerd. Laat je verrassen tijdens een rondleiding door Museum van de Geest, een bezoek aan het Droste-gebouw of geniet van het uitzicht over Haarlem na het beklimmen van de toren van de Grote of St.-Bavokerk. Of bezoek het Openluchtzwembad De Houtvaart of kijk naar een poppenkastvoorstelling in hofje De Bakenesserkamer.
Bekijk het programma hieronder door op de diverse deelnemende locaties te klikken of download het programmaboekje.
Ontdek op 9 en 10 september onder leiding van een ervaren stadsgids meer over de historie van de stad, de architectuur, monumenten en hofjes. Bovendien vertelt de VVV-stadsgids je leuke anekdotes over Haarlemmers en hun omgeving.
Zaterdag 9 september om 12.00 / 13.00 / 14.00 uur (allen volgeboekt)
Zondag 10 september om 13.00 / 15.00 uur
Kaartjes zijn gratis verkrijgbaar bij VVV Haarlem, Grote Markt 2.
Sinds het voorjaar van 2023 kun je ook je hotel of B&B in Haarlem boeken via Moonback. Via deze eerlijke boekingssite krijg je geen gemanipuleerde zoekresultaten te zien en ontdek je direct wat er in de omgeving van je hotel te doen is. Waar blijf jij vannacht slapen?
Ontdek het betoverende Haarlem op Instagram! Volg ons op Instagram en laat je meevoeren door de charme en veelzijdigheid van deze prachtige stad. We delen regelmatig adembenemende foto’s en video’s die de rijke geschiedenis, culturele schatten en levendige atmosfeer van Haarlem weerspiegelen.
Vandaag
Morgen
Deze week
Dit weekend
Deze maand