Als iemand een kenau wordt genoemd, is dat meestal niet als compliment bedoeld. Het betekent iets in de trant van bazige vrouw. Maar daarmee wordt de Haarlemse naamgeefster tekortgedaan. Toen onze stad tijdens de Tachtigjarige Oorlog tussen december 1572 en juli 1573 door de Spanjaarden werd belegerd, was de stad volledig van de buitenwereld afgesloten. Niemand kon er meer in of uit en er kwam ook geen eten de stad in. Dat weerhield de Haarlemmers er niet van om hun stad met hart en ziel te verdedigen. En Kenau was een van hen. De verhalen die over haar gingen werden steeds sterker. Wat van al deze verhalen waar is, is niet bekend. Maar wel dat ze heeft meegevochten en dat vriend en vijand onder de indruk waren van haar moed. Ook nu nog, er is zelfs een toneelgezelschap dat Kenau in de naam heeft verwerkt. Theatergroep Club Kenau geeft iedere zomer voorstellingen op het plein voor de Haarlemse Stadsschouwburg. De laatste voorstelling ging over twee Haarlemse ijssalons, de eerste over Kenau. Terecht, want zij was, volgens de verhalen, echt een heldin.
En ze was ook een mug trouwens. Net als alle andere Haarlemmers toen en alle 167.000 Haarlemmers nu, want mug is onze bijnaam. Waar deze precies vandaan komt is niet helemaal duidelijk, maar waarschijnlijk stamt deze uit de 14de en 15de eeuw. In die tijd was het een scheldwoord en Haarlemmers werden toen zo genoemd omdat de stad, mede door de rivier, veel last had van muggen. Een andere verklaring is dat Haarlemmers een beetje muggenzifters kunnen zijn. Maar dat is onzin. Wat ze wel zijn, moet iedereen zelf maar bepalen. Dat kunnen wij niet zeggen. Wat wij wel kunnen zeggen is dat de kwalificatie ‘moedig’ zeker in het rijtje zou moeten voorkomen.
Want naast Kenau heeft Haarlem meer heldinnen voorgebracht. Zoals Corrie ten Boom, een verzetsheld die samen met haar vader en zus een geheime kamer in hun huis bouwde en daar onderdak bood aan mensen die op de vlucht waren voor de nazi’s. Een bijzonder verhaal dat op indrukwekkende wijze wordt verteld in het Corrie ten Boomhuis, dat inmiddels een museum is. Een ander bijzonder en heldhaftig verhaal is dat van Hannie Schaft. Een van de meest bekende verzetsstrijders van Nederland, die vlak voor het einde van de Tweede Wereldoorlog werd doodgeschoten in de duinen bij Bloemendaal. Zij wordt ieder jaar in, hoe kan het ook anders, het Kenaupark herdacht.
