Wie waren de nieuwkomers die tussen 1578 en 1630 uit de Zuidelijke Nederlanden naar Haarlem kwamen? Vanaf 23 november wijdt het Noord-Hollands Archief een tentoonstelling aan de Vlaamse immigranten: Vlaams Haarlem. De tentoonstelling is te zien vanaf 23 november en vertelt het verhaal van al die onbekende nieuwe Haarlemmers. Wie waren zij? Waar woonden zij? Wat brachten zij mee en hoe werden ze hier ontvangen?
Vlaamse vluchtelingen
Nadat Haarlem in de jaren 1570 het Spaanse beleg en een stadsbrand had overleefd, lag de stad in puin en was de bevolking gekrompen. Er was behoefte aan kooplieden, ambachtslieden, arbeiders en kunstenaars die de stad er weer bovenop zouden helpen. Vanaf 1578 kwam hiervoor de oplossing uit de Zuidelijke Nederlanden. Door vervolging en oorlog zochten de mensen daar naar een nieuwe plek om veilig te wonen en te werken. Deze plek vonden ze in Haarlem.
In de tentoonstelling belicht het Noord-Hollands Archief de vraag wat deze migranten destijds dreef, hoe ze werden ontvangen en wat ze meebrachten naar hun nieuwe thuis. Hoe hebben zij de stad veranderd? Vragen die niet actueler zouden kunnen zijn. De parallellen met het heden zijn overduidelijk en het wordt zichtbaar dat migratie niet alleen van alle tijden is, maar dat elke groep migranten ook weer een eigen bijdrage levert aan de stad, de streek of het land waarin ze zich vestigen.
Deze tentoonstelling is de tegenhanger van de tentoonstelling ‘Nieuwkomers’ die t/m 8 januari bij het Frans Hals Museum te zien is. Hier wordt ingegaan op de bekende nieuwkomers. De hoofdpersonen in deze tentoonstelling zijn Frans Hals, Lieven de Key, Karel van Mander, Esaias van de Velde, Adriaen Brouwer en Pieter Claesz. Een van de hoogtepunten in de tentoonstelling bij het Frans Hals Museum is het Schilder-boeck van Karel van Mander uit onze collectie. Dit was in de 17e eeuw het standaardwerk voor leerlingen van de schilderkunst. Het exemplaar uit 1604 in de tentoonstelling komt uit onze bibliotheekcollectie.
Wat neem jij mee?
Het Frans Hals Museum en het Noord-Hollands Archief werken in het kader van beide tentoonstellingen samen om de verbinding te versterken tussen de geschiedenis en kunstcollectie van Haarlem en de inwoners en bezoekers van de stad.
Met deze tentoonstelling stimuleren de organisaties niet alleen het anders kijken naar kunst en de stad Haarlem, maar besteden zij ook aandacht aan de invloed die de komst van nieuwe bewoners op een stad kan hebben. Een gemeenschappelijk element in de beide tentoonstellingen is de vraag aan het publiek wat zij hebben meegebracht of zouden meebrengen naar Haarlem. Na de tentoonstelling worden alle inzendingen in een ’tijdcapsule’ in het archief opgenomen, zodat wat wij nu doen en denken ook voor toekomstige generaties beschikbaar blijft.
De tentoonstelling ‘Vlaams Haarlem’ is verlengd en is t/m 24 maart 2023 te zien in de Janskerk (Jansstraat 40) in Haarlem, van ma t/m vr van 9.00-17.00 uur en elke derde zaterdag van de maand van 9.00-16.00 uur. Toegang is vrij. De tentoonstelling wordt geopend op de verjaardag van Haarlem. Bezoekers die hier bij zouden willen zijn of met het NHA de verjaardag willen vieren kunnen voor meer informatie kijken op www.noord-hollandsarchief.nl.
